„Europa nie powstanie od razu ani w całości:
będzie powstawała przez konkretne realizacje,
tworząc najpierw rzeczywistą solidarność.”
Deklaracja Schumanna
Po II wojnie światowej wśród zachodnich polityków popularne były koncepcje zjednoczenia kontynentu, by w przyszłości uniknąć wojen. To przekonanie legło u podstaw dzisiejszej Unii Europejskiej.
9 maja 1950 Robert Schuman przedstawił na posiedzeniu rządu francuskiego plan utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, nazwany później Deklaracją Schumana. W maju 1950 roku, we współpracy z francuskim politykiem i ekonomistą Jeanem Monnetem i kanclerzem Niemiec Konradem Adenauerem, doprowadził do porozumienia między Francją a Niemcami w sprawie wspólnego zarządzania przemysłami stalowym i węglowym na terenie Zagłębia Ruhry. Miało ono zapewnić kontrolę nad przemysłem ciężkim, co po kilku latach od zakończenia II wojny światowej miało tym większe znaczenie. Ci trzej politycy obok jeszcze kilku innych osób m.in. Alcide de Gasperi, Winston Churchill, Paul-Henri Spaak, uważani są za „Ojców współczesnej Europy”.
- „Ta propozycja stanie się pierwszą konkretną podstawą Federacji Europejskiej, niezbędnej dla zachowania pokoju” – mówił Robert Schuman w 1950 roku. – „Zgromadzenie narodów europejskich wymaga, by usunięta została odwieczna wrogość Francji i Niemiec.”
Deklarację podpisano 9 maja 1950, a jej konsekwencją było powstanie w 1952 roku Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Uznaje się ją też za początek procesu integracji europejskiej. Dla upamiętnienia tego wydarzenia, 9 maja świętowany jest jako Dzień Europy, nazywany oficjalnie Dniem Schumana. Warto również dodać, że ten francuski polityk, pełnił w latach 1958-1960 funkcję przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.