Koniec maja okazał się czasem wypełnionym szkoleniami i możliwością wymiany doświadczeń.
Jednym z nich było przedsięwzięcie zaproponowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, czyli konferencja podsumowującą projekt „Czytam i wiem – tekst łatwy do czytania i zrozumienia w szkole”.
Zainteresowanie udziałem w spotkaniu online zadeklarowało ponad tysiąc osób z całej Polski, jednak ze względu na formalne ograniczenia nie wszyscy chętni mogli z tego skorzystać. W ramach szkolenia przybliżono temat udostępniania informacji i wiedzy w sposób łatwy i zrozumiały, pokazano rezultaty pracy przeszkolonych w ramach projektu „Czytam i wiem” autorów i autorek tekstów, a także przedstawiono świadectwo dorosłych już osób z niepełnosprawnością korzystających z tekstów łatwych.
Wymiar dostępności kształcenia ocenia się bardzo szeroko, biorąc pod uwagę poziom społeczny, fizyczny i pedagogiczny zawierający metody, treści i zasoby. Ważne jest zatem zwrócenie uwagi, by rozwijanie wiedzy i kompetencji obejmowało również uczniów, uczennice o zróżnicowanych potrzebach. Jak wskazała Elżbieta Neroj, zarówno ramy prawne, jak i działania wdrożeniowe na rozmaitych poziomach oraz zmierzanie do ciągłego poszerzania dostępności przyczyniają się do usuwania barier. W 2017 roku powołano rekomendacje „Model edukacji dla wszystkich”, które skupiają się m.in. na projektowaniu uniwersalnym, zapobieganiu wykluczaniu w dostępie do kształcenia czy synergii działań międzyresortowych. Celem Ministerstwa Edukacji i Nauki jest podtrzymanie decyzyjności rodziców, co do funkcjonowania ich dzieci, wzmocnione o zewnętrzne wsparcie medyczne i psychologiczne minimalizujące bariery. Projektowanie uniwersalne powinno wobec tego stanowić standard funkcjonowania każdej placówki, czemu służy także racjonalne usprawnianie edukacji (PUE). PUE rozumiane jest jako działania ukierunkowane na przygotowanie warunków rozwoju, kształcenia, wychowania i opieki oraz działań i produktów edukacyjnych w sposób umożliwiający jak największej liczbie uczniów, uczennic korzystanie bez konieczności wprowadzania dostosowań i modyfikacji. Tym samym założenie to wymaga uwzględnienia zróżnicowania potrzeb uczniów, uczennic we wszystkich aspektach pracy szkoły, jak dostępność podręczników, programy nauczania, projektowanie i likwidowanie barier w przestrzeni szkolnej i rozwiązania organizacyjne. Wzmożeniu tych założeń służyć powinno przygotowanie kadr, materiałów dydaktycznych, standardów zatrudnienia specjalistów w szkołach oraz pula godzin na zapewnienie wsparcia w oparciu o rozpoznanie potrzeb dokonanych w placówce. Monika Zima-Parjaszewska zwróciła uwagę, iż PUE rozumie nie jako racjonalne „usprawnienie”, bo to nadal odnosi nas do kategorii „poprawiania”, wewnętrznego „modyfikowania”, ale do racjonalnego „dostosowania”, mając na względzie warunki zewnętrzne. Ta perspektywa pozwala bardziej odnieść omawiane zagadnienia do praw człowieka a nie „podopiecznego” znajdującego się stale „pod” czyjąś opieką, odbierając postrzeganej w ten sposób osobie sprawczość.
W trakcie spotkania omówiony został szczegółowo projekt „Czytam i wiem – tekst łatwy do czytania i zrozumienia w szkole”, którego celem było rozpropagowanie stosowania tekstów łatwych do czytania i zrozumienia w edukacji uczniów, uczennic z różnymi potrzebami wśród nauczycieli, nauczycielek, a także opracowanie 70 materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych oraz zasad tworzenia materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych w tekście łatwym do czytania i zrozumienia i edukacji szkolnej. Zakres tematyczny modułu teoretycznego odniesiony został m.in. do rozumienia niepełnosprawności w świetle Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, prawa do habilitacji czy prawa do informacji czy historii tekstu łatwego do czytania i rozumienia w Polsce. W obrębie modułu praktycznego odwoływano się do – chociażby – opracowania indywidualnego i w grupach materiałów edukacyjnych na podstawie tekstów źródłowych lub na wskazany temat. Ponadto przedstawiono zasady tworzenia własnych publikacji z uwzględnieniem wypracowanych standardów zgodnie z ideą, iż nauczyciele docelowo na przykładzie instrukcji będą mogli stworzyć własne materiały. Wszelkie opracowania będą dostępne na platformie MEN: https://epodreczniki.pl/ lub na stronie strona: www.psoni.org.pl (zakładka „Publikacje”). Jak wskazuje Monika Zima-Parjaszewska, istotnym jest, że z ETR korzystają osoby z różnymi niepełnosprawnościami, także osoby starsze, osoby z autyzmem, z Zespołem Aspergera czy osoby g/Głuche.
By poszerzyć temat, warto zapoznać się z treścią „Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami: https://psoni.org.pl/wp-content/uploads/2021/04/Konwencja-o-prawach-os%C3%B3b-zN_do-internetu.pdf