O tym, jak zmienia się stolica naszego zachodniego sąsiada mógł przekonać się pod koniec lipca pan Tomasz Woźniczka, nauczyciel historii i WoS z Liceum Ogólnokształcącego w Górze.
Bliższe poznanie miasta, jego historii, codzienności ale też wielu innych aspektów jego rozwoju stało się możliwe dzięki uczestnictwu w seminarium z cyklu „Polacy i Niemcy w dialogu”.
Miejsce spotkania Polaków i Niemców w tym roku było nieprzypadkowe. Berlin od początku działa jak magnes – jednocześnie przyciąga i odpycha: nastroje odnowy i awangardy w latach dwudziestych XX w., dojście do władzy nazistów i druga wojna światowa, podział i ponowne zjednoczenie miasta, życie przez długie lata obok siebie, życie razem czy przeciwko sobie. Ponadto miasto jest miejscem wielu ważnych wydarzeń politycznych, kulturalnych czy sportowych. Kilkanaście dni temu był arena kilku spotkań w ramach piłkarskich Mistrzostw Europy. Uczestnicy seminarium postawili sobie za cel odkrywanie śladów, szczególnie tych, które wpłynęły na stosunki polsko-niemieckie, na ich historię i politykę, na media i sztukę, ale także na życie codzienne obu społeczności. Nie zapominajmy również i o tym, ale obecnie w Berlinie mieszka ponad 100 tyś. Polaków.
Całość, trwającego tydzień seminarium, podzielona była na kilka paneli tematycznych. Pierwszy z nich zatytułowany „Berlin polityczne” był okazją do poznania aktualnej sceny politycznej Niemiec, roli jaką pełni Berlin jako stolica zjednoczonych Niemiec. Jego głównym punktem była wizyta w Bundestagu gdzie miało miejsce spotkanie z deputowanym Markusem Huempferem. Drugi z nich „A teraz Polska”, stworzył klimat do omówienia wyborów parlamentarnych, samorządowych i Parlamentu Europejskiego, jakie miały miejsce w naszym kraju w ostatnim czasie. Głównym moderatorem tej części był dr Krzysztof Wojciechowski, politolog, socjolog z Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Franfurcie nad Odrą. Niejako uzupełnieniem do tej tematyki, czyli poznania jak funkcjonuje „pośrednictwo kultury”, była rozmowa z twórcami Klubu „Polskich Nieudaczników” Adamem Gusowskim i Piotrem Mordelem, oraz koordynatorką projektu „Deutsch-Polnisches Haus w Berlinie Emilią Mansfeld. Na koniec zostały omówiene wydarzenia z okresu Wiosny Ludów 1848 r. z perspektywy niemieckiej (rewolucja w Berlinie) i polskiej (powstanie w Wielkopolsce) na terenie dawnego więzienia na Moabicie. Kolejny obszar „Brandenburgia czeka” spowodował, że seminarzyści udali się do pobliskiego Poczdamu. Miasto, obecnie stolica landu Brandenburg bardzo mocno zaakcentowało swoją rolę w historii. To tutaj wzorem innych władców XVII i XVIII-wiecznej Europy, Fryderyk Wielki nakazał wznieść swoją okazałą rezydencję Pałac Sans-Souci. Ale nie to było głównym przedmiotem rozważań uczestników seminarium, tylko inna budowla znajdująca się w okazałym kompleksie rezydencji Hohenzollernów – Pałac Cecilienhof. Jak pamiętamy z lekcji historii to właśnie w jego wnętrzu podczas trzeciej konferencji Wielkiej Trójki zostały ostatecznie ustalone losy powojennej Europy. Następnie uczestnicy seminarium gościli w Krajowym Parlamencie Brandenburgii. Powrót do Berlina był kontynuacją zaczętego w Poczdamie problemu podziału Niemiec na strefy okupacyjne ze szczególnym uwzględnianiem podziału Berlina. „Codzienność w cieniu berlińskiego muru” to tytuł panoramicznego obrazu artysty Yadegara Asisi znajdującego się w rotundowym muzeum znajdującym się przy słynnym przejściu granicznym Checkpoint Charlie. Monumentalne dzieło, robiące na widzach ogromne wrażenie, dokumentuje wieloletnią historię rozbicia i izolacji mieszkańców jednego miasta. Zwieńczeniem tej części była rozmowa nt. „Społeczna i socjalna partycypacja i integracja w Berlinie z Katarzyną Niewiedział, pełnomocnikiem ds. integracji na terenie stolicy Niemiec. I w ten sposób uczestnicy dialogu przeszli do analizy kolejnego obszaru „Społeczność żydowska w Berlinie”. Wstępem do rozważań nad tym problemem było poszukiwanie śladów życia w dzielnicy Spandau oraz wizyta w Muzeum Żydowskim gdzie Polacy i Niemcy zwiedzili wystawę „Żydowska historia i teraźniejszość w Niemczech”. Zwieńczeniem rozważań nad historią Żydów była wizyta w Centrum Anny Frank i rozmowa z jej dyrektorką Veroniką Nahm. Ostatni panel „Berlin – miasto mediów” dostarczył nie mniej emocji niż poprzednie. Głównym jego punktem była wizyta w redakcji gazety „Die Tageszeitung” gdzie odbyła się rozmowa nt. „Stosunki polsko-niemieckie w świetle informacji medialnych” z dziennikarzem i publicystą Uwe Rada, ekspertem ds. Polski.
„Berlin – miasto ciągłych przemian” to tytuł finalnego panelu, w trakcie którego seminarzyści pracując w grupach tematycznych prezentowali swoje tezy dot. różnych problemów poruszanych w trakcie seminarium
Ostatni dzień był okazją do podsumowań oraz określenie tematyki dialogu polsko-niemieckiego na rok przyszły. Duże słowa uznania, za niesamowicie sprawnie przeprowadzenie seminarium i wszystkie kwestie organizacyjne, kierujemy do Stephanie Böhm - kierownika Akademii Frankenwarte Würzburg i Grażyny Wiercimok - polskiego koordynatora projektu i głównego tłumacza. Wielkie podziękowania należą się również Magdzie, Iwonie, Małgorzacie i Andrzejowi, czyli naszym polskim tłumaczom, które niezwykle kompetentnie przekazywali uczestnikom seminarium, w obu wersjach językowych, w trakcie posiedzeń plenarnych, zajęć i wycieczek studyjnych, wszystkie prezentowane treści.
